Kiedy w małżeństwie pojawia się kryzys i małżonek lub małżonka trafiają do Kancelarii zazwyczaj pojawia się pytanie – co robimy dalej tj. czy decydujemy się na rozwód czy separację. Sama instytucja separacji jest dużo mniej popularna – statystycznie na jedną separację orzekanych jest około dwudziestu rozwodów, ale nie oznacza to bynajmniej, że jest instytucją martwą. Chcesz dowiedzieć się czym tak naprawdę jest i czy warto się na nią decydować? Zapraszam do lektury.
Kiedy warto zdecydować się na separację i czym różni się od rozwodu?
Dla mnie jako adwokata reprezentującego interesy klientów zarówno w sprawach o rozwód, jak i o separację, sprawy te nie różnią się praktycznie niczym. Zgłaszamy podobne dowody, regulujemy dokładnie te same kwestie, czas trwania postępowania w Sądzie również jest podobny. Nakład pracy pełnomocnika oraz poziom stresu towarzyszącego rozprawie u stron są identyczne w przypadku obu spraw. Skutki orzeczenia rozwodu oraz separacji również są zbliżone. Najistotniejszą różnicą dla strony jest możliwość zniesienia skutków separacji oraz powrotu do małżeństwa, której nie daje rozwód definitywnie kończący małżeństwo.
DOBRA RADA ! Najprostszym, ale najtrafniejszym pytaniem jakie powinniśmy sobie zadać decydując się na rozwód lub separację jest to czy widzimy szansę na powrót do relacji małżeńskich w przyszłości, kiedy opadną emocje i wraz ze współmałżonkiem spojrzymy na pewne problemy i sprawy z dystansu. Jeśli widzimy chociażby cień takiej szansy warto jest zaryzykować i dać sobie czas. Kiedy sytuacja ulegnie poprawie możemy zdecydować się na zniesienie separacji w drodze postępowania sądowego – co oznacza powrót do małżeństwa, jeśli zaś nam się nie uda pozostanie złożenie pozwu o rozwód.
Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby Sąd mógł orzec separację (rozwód)?
Aby Sąd mógł orzec rozwód lub separację muszą zostać spełnione określone przesłanki – pomiędzy małżonkami musi dojść do zupełnego rozpadu wszelkich więzi małżeńskich:
- fizycznej – oznacza współżycie fizyczne (seks);
- psychicznej (emocjonalnej) – oznacza sferę uczuciową małżonków, czyli wzajemne obdarzanie się miłością typową dla małżonków – WAŻNE! Chodzi tutaj dokładnie o rodzaj miłości nazywanej potocznie miłością małżeńską. Jeśli kochasz żonę/męża tak jak np. brata tzw. miłością opiekuńczą, nie oznacza to, że więź emocjonalna, która jest u podłoża małżeństwa nadal pomiędzy wami istnieje.
- gospodarczej – oznacza prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego np. poprzez wspólne robienie zakupów, przygotowywanie posiłków, posiadanie wspólnego konta bankowego i dokonywanie z niego płatności, zaciąganie wspólnych zobowiązań kredytowych czy podejmowanie wspólnych decyzji finansowych.
Jeśli pomiędzy małżonkami nie istnieje już więź emocjonalna ani fizyczna, ale nadal łączy ich więź gospodarcza Sąd nie ma możliwości orzeczenia separacji, ani rozwodu.
Różnicą pomiędzy separacją, a rozwodem w przypadku orzekania przez Sąd jest trwałość rozpadu więzi. Może być tak, że na skutek jakiegoś zdarzenia, którym może być np. nielojalność lub zdrada partnera, dojdzie do rozpadu wszelkich więzi. Małżonkowie przestaną ze sobą mieszkać, zaczną żyć własnym życiem, wygaśnie pożycie fizyczne oraz więzi emocjonalne. Nie oznacza to jednak, że więzi tych nie da się naprawić – czasem małżonkom potrzeba czasu i dystansu, innym razem pomocy ze strony przyjaciół lub specjalisty lub po prostu szczerej rozmowy. Taki rozpad więzi nie ma charakteru trwałego. Trwałość jest to po prostu brak możliwości naprawy relacji i powrotu do małżeństwa i jest to najważniejsza różnica pomiędzy rozwodem, a separacją. Jeśli rozpad jest trwały zdecydujmy się na rozwód, jeśli nie – właściwym wyborem będzie separacja.
Jakie są najistotniejsze konsekwencje orzeczenia rozwodu, a nie separacji?
- brak możliwości wstąpienia w nowy związek małżeński – po orzeczeniu separacji nadal jesteśmy formalnie małżonkami, z tym że żyjącymi oddzielnie. Na zgodne żądanie stron separacja może zostać zniesiona, a strony powrócą do pożycia małżeńskiego z wszelkimi tego konsekwencjami, takiej możliwości nie ma po orzeczeniu rozwodu, który definitywnie kończy małżeństwo;
- brak możliwości zmiany nazwiska – jeśli zmieniałaś po ślubie nazwisko na nazwisko męża lub żony w przypadku orzeczenia separacji nie masz możliwości zmiany nazwiska, w przypadku zaś rozwodu już tak;
- powstanie obowiązku wzajemnej pomocy – małżonkowie w przypadku orzeczenia separacji są zobowiązani do wzajemnej pomocy, jeśli wymagają tego tzw. względy słuszności. W przypadku małżonków rozwiedzionych takiego obowiązku nie ma (poza obowiązkiem alimentacyjnym w przypadku rozwodu z orzeczeniem o winie jednego z małżonków lub w wyjątkowych sytuacjach również przy rozwodzie bez orzekania o winie).
Co oznacza wzajemna pomoc w praktyce i jakich sytuacjach jesteśmy zobowiązani do jej udzielania?
Obowiązek pomocy małżonkowi pomimo orzeczenia separacji powstaje m.in. kiedy jeden z małżonków znajdzie się w ciężkiej sytuacji życiowej spowodowanej na przykład chorobą, utratą pracy, niepełnosprawnością. Pomoc taka może polegać na przykład na zrobieniu zakupów choremu, odwiedzeniu go w szpitalu, pomocy w załatwieniu codziennych spraw, których nie jest w stanie załatwić samodzielnie. Może polegać również na świadczeniu alimentacyjnym w formie przekazywania co miesięcznie określonej sumy pieniężnej, tak jak ma to w przypadku małżonków rozwiedzionych. Obowiązek pomocy w przypadku orzeczenia separacji wynika przede wszystkim z tego, że strony pomimo jej orzeczenia nadal są małżeństwem.
Dlaczego warto zdecydować się na orzeczenie separacji przez Sąd?
Możemy wyróżnić dwa rodzaje separacji:
- faktyczną – kiedy strony żyją oddzielenie i nie łączą ich żadne więzi, ale nie zdecydowały się na sformalizowanie separacji. drodze orzeczenia sądowego;
- sądową – orzeczoną wyrokiem sądowym, a zatem sformalizowaną i wywołującą skutki w sferze prawnej.
Separacja sądowa tworzy pomiędzy małżonkami stan zbliżony do tego, jaki następuje w przypadku orzeczenia rozwodu, a zatem:
- pomiędzy małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa – jeśli strony pozostawały w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej od momentu orzeczenia separacji powstaje pomiędzy nimi ustrój rozdzielności majątkowej. Najważniejszą zaletą takiej sytuacji jest przede wszystkim brak odpowiedzialności za długo drugiego z małżonków oraz zaciągane przez niego zobowiązania. Po orzeczeniu separacji możemy również dokonać podziału majątku wspólnego.
- ustaje dziedziczenie ustawowe – jeśli jeden z małżonków pozostających w separacji umrze w czasie jej trwania, drugi spośród małżonków nie będzie dziedziczył po nim na podstawie ustawy;
- zostaje uchylone domniemania, że dziecko urodzone podczas separacji jest dzieckiem współmałżonka -brak jest zatem konieczności wytaczania sprawy o zaprzeczenie ojcostwa;
- w akcie małżeństwa zostaje umieszczona wzmianka o separacji.
Nie wiesz, jaką decyzję podjąć? Potrzebujesz pomocy prawnej. Zapraszam do kontaktu i lektury moich postów.
