Część druga postu o majątku małżonków po ślubie pod tytułem: „moje” i „twoje” która mam nadzieję w przystępny i ciekawy sposób pomoże w zrozumieniu tego, jakie składniki majątku pozostaną tylko i wyłącznie majątkiem osobistym, pomimo tego, że nie zdecydowaliśmy się na zawarcie intercyzy.
Co zatem pozostanie po ślubie „moje” lub „twoje”, czyli będzie tworzyło majątek osobisty?
Zapraszam do lektury !
Przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności majątkowej tj. przed ślubem.
Datą graniczną od której istnieje pomiędzy małżonkami wspólność majątkowa jest dzień zawarcia ślubu. Wszystkie przedmioty, prawa majątkowe czy środki finansowe sprzed tej daty stanowią majątki osobiste każdego z małżonków, a zatem ich wyłączną własność.
Nie oznacza to oczywiście, że nie mogą stać się wspólne, ale następuje to jedynie wtedy, gdy małżonkowie rozszerzą w formie umowy wspólność majątkową o określone lub wszystkie składniki ich majątków osobistych.
Przedmioty nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkobierca lub darczyńca inaczej postanowił.
Jeśli nasz małżonek otrzymuje spadek, zapis testamentowy lub darowiznę wchodzi ona w skład jego majątku osobistego i tym samym staje się tylko i wyłącznie jego własnością.
Od tej regulacji istnieją jednak wyjątki, kiedy spadkobierca lub darczyńca zdecyduje się dokonać rozporządzenia swoim majątkiem do majątku wspólnego małżonków – zawsze decydujące znaczenie ma bowiem jego wola, której obowiązujący porządek prawny przyznaje prymat.
W jaki sposób spadkodawca czy darczyńca może być wyrazić swoją wolę?
-wprost – poprzez wskazanie np.: „powołuję do spadku małżonków Jana Nowaka i Agnieszkę Nowak” lub „daruję nieruchomość położoną w Zakopanem przy ul. Krupówki 9 małżonkom Piotrowi Kowalskiemu oraz Katarzynie Kowalskiej;”
-może wynikać z wykładni testamentu lub umowy darowizny – kiedy z początkowej treści testamentu wynika, że powołany do spadku jest jedynie Jan Nowak, ale już z analizy całego brzmienia dokumentu wnioskujemy, że wolą spadkobiercy było powołanie do spadku obojga małżonków. Bardzo ważna jest dokładne zbadanie i przeczytanie ze zrozumieniem całego dokumentu, a w razie wątpliwości skorzystanie z pomocy adwokata lub radcy prawnego. W sprawach o podział majątku wspólnego zdarzają się sytuacje kiedy dopiero w postępowaniu sądowym jedna ze stron dowiaduje się, że do majątku wspólnego małżonków wszedł np. cały majątek po rodzicach męża/żony i drugi współmałżonek ma do niego takie samo prawo jak my.
Prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej, które podlegają innym przepisom.
Przepis brzmi dość niezrozumiale, ale jest bardzo prosty – w praktyce dotyczy bowiem głównie spółek cywilnych. Majątek wspólników spółki cywilnej jest objęty wspólnością łączną, a zatem nie może stać się majątkiem wspólnym małżonków (nawet gdy obydwoje są wspólnikami takiej spółki), bo było by to sprzeczne z istotą tego czym jest spółka cywilna i tego, że jej podstawę zawsze stanowi umowa, nie zaś ogólne unormowania prawne.
Przedmioty majątkowe służące do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków.
Ciężko jest stworzyć listę wszystkich przedmiotów, które służą do zaspokojenia potrzeb tylko i wyłącznie jednego małżonka – wszak ile osób, tyle różnych potrzeb. Za najbardziej typowe możemy uznać:
- ubrania, obuwie;
- okulary, szkła kontaktowe;
- zegarek – o ile nie jest zegarkiem kolekcjonerskim o ogromnej wartości;
- przybory służące do higieny;
- sprzęt sportowy, jeśli jest użytkowany tylko i wyłącznie przez jednego małżonka – Ps. jeśli bieżnia czy trenażer jest użytkowany wspólnie, jest wspólny i wchodzi w skład waszego majątku wspólnego;
- instrumenty muzyczne – jeśli tylko jeden z małżonków z nich korzysta;
- przedmioty medyczne, służące do rehabilitacji – np. wózek inwalidzki, proteza, aparat ortodontyczny;
Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości dotyczące tego czy dany przedmiot należy do majątku wspólnego czy osobistego, najprościej jest odpowiedzieć na pytanie: czy dany przedmiot służy wyłącznie do użytku jednego ze współmałżonków czy jest użytkowany wspólnie?
Co w sytuacji, kiedy tylko jeden ze współmałżonków ma prawo jazdy, a zatem tylko i wyłącznie on użytkuje samochód?
Samochód jest uznawany za składnik majątku wspólnego, gdyż zasadniczo służy do zaspokajania potrzeb rodziny.
Prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie.
Zaliczamy do nich przede wszystkim:
-uprawnienia alimentacyjne;
-służebności osobiste, użytkowanie, prawo dożywocia – o ile w umowie ustanawiającej wskazane prawa jest wskazany tylko jeden z małżonków.
Przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.
Jeśli nasz współmałżonek uległ wypadkowi i doznał uszkodzenia ciała odszkodowanie, które otrzyma od sprawcy wypadku lub ubezpieczyciela stanowi jego majątek osobisty. Podobnie zadośćuczynienie np. za krzywdy doznane w skutek wypadku związane np. z cierpieniem psychicznym, popadnięciem w depresję, utratą chęci życia czy też wynikające ze śmierci w wypadku osoby najbliższej.
Istotą zarówno odszkodowania jak i zadośćuczynienia jest zrekompensowanie osobie poszkodowanej w jak największym stopniu szkody oraz krzywdy których doznała na skutek zdarzenia, stad też wchodzi w skład jej majątku osobistego i przysługuje wyłącznie poszkodowanemu.
UWAGA!
Renta uzyskiwana z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy albo z powodu zwiększenia się potrzeb i zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość stanowi majątek wspólny. Jest bowiem tzw. substytutem, czyli odpowiednikiem wynagrodzenia za pracę osoby poszkodowanej, który wchodzi w skład majątku wspólnego.
Wierzytelności wynikające z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków.
Wynagrodzenie za pracę uzyskiwane przez każdego ze współmałżonków jest majątkiem wspólnym i zasila ich wspólny budżet, ale dzieje się tak dopiero w momencie, kiedy wynagrodzenie zostanie wypłacone.
Jeśli pracodawca zalega z wypłatą wynagrodzenia jednemu ze współmałżonków tylko i wyłącznie jemu przysługuje w stosunku do pracodawcy wierzytelność o jego wypłatę, a wierzytelność ta stanowi majątek osobisty. Wynika to z faktu, że stroną umowy o pracę czy umowy zlecenia jest tylko jeden małżonek i tylko on może skutecznie dochodzić wypłaty w postępowaniu sądowym. Gdyby taka wierzytelność wchodziła w skład majątku wspólnego małżonkowie musieliby wspólnie pozywać pracodawcę, co byłoby… absurdalne.
Przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków.
Wygrałaś 1000,00 zł za zajęcie pierwszego miejsca w biegu ulicznym?
Dostałeś nagrodę za osiągnięcia twórcze – napisanie wybitnej książki, namalowanie obrazu, stworzenie nowatorskiego rozwiązania w dziedzinie programowania, a może udało ci się stworzyć coś, co można nazwać mianem wynalazku? A może udało ci się zrobić coś wyjątkowo dobrego i uratowałeś komuś życie?
Jeśli tak, to nagroda stanowi tylko i wyłącznie twój majątek osobisty nie wchodząc w skład majątku wspólnego.
Prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy.
Podobnie jak ma to miejsce w przypadku nagród prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy są to prawa bardzo ściśle z określoną osobą tj. twórcą, nie mogą zatem stać się składnikami majątku wspólnego.
Jeśli napisałeś utwór muzyczny, książkę, stworzyłeś grę komputerową lub jesteś właścicielem patentu, tak jest to twój majątek osobisty.
Przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego w drodze tzw. surogacji, chyba że odrębny przepis stanowi inaczej.
Każdy ze współmałżonków zawierając związek małżeński posiada szereg praw i przedmiotów sprzed małżeństwa, które stanowią jego majątek osobisty. Prawa i przedmioty te nie wchodzą w skład majątku wspólnego, jeśli nie zostanie zawarta umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską. Część z takich składników jest następnie sprzedawana – samochód stanowiący majątek męża ulegnie zużyciu albo małżonkowie podejmą decyzję o sprzedaży mieszkania, które stanowi wyłącza własność żony. Uzyskane z tytułu sprzedaży środki finansowe nie wejdą w skład majątku wspólnego i pozostaną majątkiem osobistym tego z małżonków, któremu przysługiwało prawo własności samochodu czy mieszkania. Nabyte przy użyciu tych środków nowe aktywna – samochód czy mieszkanie również z mocy prawa będą tworzyły majątek osobisty tego małżonka, którego środki finansowe zostały przeznaczone na ich nabycie.
Tematyka podziału majątku wspólnego i samego klasyfikowania poszczególnych składników majątku w praktyce jest dość skomplikowana i często może budzić poważne wątpliwości – nie tylko osób, które nie mają wiedzy prawniczej, ale często również samych prawników.
Jeśli masz wątpliwości koniecznie skorzystaj z pomocy specjalisty, który kompleksowo wyjaśni Ci twoją sytuację prawną i przysługujące Ci uprawnienia.
